خرید مال مسروقه چه مجازاتی دارد؟ این پرسش معمولاً وقتی مطرح می‌شود که فرد با یک کالای ارزان، فروشنده ناشناس یا معامله‌ای غیرعادی روبه‌رو می‌شود و شک می‌کند شاید پشت این معامله داستان دیگری باشد. طبق قانون مجازات اسلامی، هرگونه خرید، قبول یا در اختیار گرفتن مال مسروقه می‌تواند فرد را حتی اگر نیت بدی نداشته باشد، درگیر مسئولیت کیفری کند. به همین دلیل، شناخت دقیق خرید مال مسروقه چه مجازاتی دارد و شرایط تحقق جرم اهمیت زیادی دارد؛ زیرا بسیاری از افراد ناخواسته و تنها به‌خاطر یک خرید عجولانه ممکن است با پرونده‌های سنگین روبه‌رو شوند. برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی و پیگیری پرونده، می‌توانید با بهترین وکیل سرقت در تهران در سایت مستر وکیل تماس بگیرید. در این مقاله با زبانی ساده توضیح می‌دهیم چه زمانی خریدار مجرم شناخته می‌شود، مجازات آن چیست و چگونه می‌توان از گرفتار شدن در چنین پرونده‌هایی پیشگیری کرد.
خرید مال مسروقه چیست و چگونه جرم محسوب می‌شود؟
مالی که از طریق سرقت به‌دست آمده باشد، در قانون مال مسروقه نامیده می‌شود. خرید یا قبول این مال جرم است و فرد خریدار در صورت آگاهی از سرقتی بودن آن می‌تواند مشمول مجازات شود. هرگونه تحصیل، قبول، مخفی کردن یا معامله مال مسروقه، در صورتی که خریدار از سرقتی بودن آن آگاه باشد، جرم محسوب می‌شود.
- تحصیل: خرید یا دریافت مال.
- قبول: گرفتن مال به عنوان هدیه یا امانت.
- مخفی کردن: پنهان کردن مال سرقتی از دیگران.
برای اینکه خرید مال مسروقه جرم محسوب شود، خریدار باید آگاه باشد یا قرائن قوی نشان دهد که مال سرقتی است؛ مانند زمانی که قیمت بسیار پایین به‌نظر برسد یا رفتار فروشنده مشکوک باشد. اگر خرید بدون اطلاع و با حسن نیت انجام شود، جرم شکل نمی‌گیرد، اما مال همچنان باید به صاحب اصلی بازگردانده شود.
مجازات خرید مال مسروقه در قانون ایران
خرید، تحصیل یا قبول مال مسروقه در قانون ایران جرم است و مجازات مشخصی دارد. طبق ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی، فردی که با علم به سرقتی بودن مال آن را خریداری کند، می‌تواند به حبس از ۶ ماه تا ۳ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم شود.
- خریداران حرفه‌ای: اگر خرید و فروش مال مسروقه شغل فرد باشد، مجازات به حداکثر مقدار یعنی ۳ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق می‌رسد.
- تخفیف مجازات: طبق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹، در شرایط خاص، حبس و شلاق ممکن است تا نصف کاهش یابد.
این مجازات‌ها هم برای بازدارندگی و هم برای جلوگیری از ادامه چرخه سرقت تعیین شده‌اند و اهمیت دارد که خریداران در معاملات خود دقت کافی داشته باشند.
ارکان تحقق جرم خرید مال مسروقه
برای اینکه خرید مال مسروقه جرم محسوب شود، سه رکن اصلی باید وجود داشته باشد:
1- رکن قانونی
ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی خرید، تحصیل، قبول یا مخفی کردن مال مسروقه را جرم می‌داند.
2- رکن مادی
رفتار فیزیکی مجرمانه شامل خرید، قبول، مخفی کردن یا معامله مال است.
3- رکن معنوی
خریدار باید آگاه یا دارای سوءظن کافی نسبت به سرقتی بودن مال باشد. حتی اگر صراحتاً بداند یا شواهد و قرائن قوی این موضوع را نشان دهند، جرم محقق می‌شود.
استرداد مال مسروقه و حقوق خریدار
حتی اگر خرید مال مسروقه با حسن نیت انجام شده باشد، خریدار موظف است مال را به مالک اصلی بازگرداند.
- بازگرداندن مال به مالک اصلی: عین مال یا ارزش آن باید به صاحبش بازگردد.
- بطلان معامله از نظر حقوق مدنی: هر معامله‌ای که روی مال مسروقه انجام شود، از نظر قانون باطل یا غیرنافذ است.
- امکان شکایت از شاکی در صورت بی‌گناهی: اگر خریدار بی‌گناه ثابت شود، می‌تواند علیه شاکی به جرم افترا شکایت کند.
در صورت مواجهه با پرونده خرید مال مسروقه، بهترین کار مشورت با بهترین وکیل تهران که متخصص در جرایم سرقت و معامله مال مسروقه است تا مراحل شکایت و استرداد مال به درستی انجام شود.
نحوه شکایت از فروشنده مال سرقتی چگونه است؟
قبل از هر چیز، باید مشخص شود شما مالک اصلی مال هستید یا خریدار مال مسروقه:
1- اگر مالک اصلی هستید
هدف شما استرداد مال و مجازات فروشنده یا سارق است. مراحل اصلی:
- ثبت گزارش سرقت در کلانتری یا دادسرا.
- تنظیم شکوائیه علیه فروشنده به اتهام «تحصیل مال مسروقه» (ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی).
- ارائه مدارک و شواهد مانند فاکتور، سند مالکیت، پیامک‌ها یا شهادت شهود.
- پیگیری استرداد مال از طریق دادگاه یا دادسرا.
2- اگر خریدار مال هستید
- خرید با حسن نیت: بدون اطلاع از سرقتی بودن مال، می‌توانید از فروشنده شکایت حقوقی برای استرداد پول پرداختی یا ابطال معامله کنید.
- خرید با علم به سرقتی بودن: خود شما نیز مرتکب جرم شده‌اید و شکایت کیفری علیه فروشنده ممکن است منجر به پیگرد شما شود، اما می‌توان در مسیر حقوقی ثمن معامله را مطالبه کرد.
مرجع رسیدگی به این شرایط به شرح زیر است:
- کلانتری: ثبت گزارش اولیه و تحقیقات مقدماتی.
- دادسرا: جمع‌آوری مدارک، احضار متهم و صدور کیفرخواست.
- دادگاه کیفری دو: صدور حکم مجازات (حبس و شلاق) و تعیین تکلیف نهایی در خصوص رد مال.
نکته: به دلیل پیچیدگی قانونی، بهتر است قبل از اقدام با بهترین وکیل کیفری در تهران مشورت کنید تا شکایت شما به شکل درست و دقیق ثبت شود.
نکات پیشگیری از گرفتار شدن در جرم خرید مال مسروقه
برای جلوگیری از مسئولیت کیفری هنگام خرید، رعایت نکات زیر اهمیت دارد:
- بررسی مدارک و فاکتور رسمی: همیشه قبل از خرید، سند، فاکتور یا کارت مالکیت را کنترل کنید.
- خرید از فروشندگان معتبر: از فروشگاه‌ها و فروشندگان قابل اعتماد خرید کنید.
- خودداری از خرید اموال مشکوک یا قیمت غیرمنطقی: قیمت‌های بسیار پایین یا معاملات عجیب نشانه خطر هستند و می‌توانند نشانه مال مسروقه باشند.
کلام آخر
خرید مال مسروقه جرم محسوب می‌شود و شامل حبس و شلاق است، شرط تحقق جرم آگاهی خریدار است و معامله باطل بوده و مال باید به مالک اصلی بازگردانده شود. برای پیشگیری، همیشه مدارک مالکیت را بررسی کنید، از فروشندگان معتبر خرید کنید و از معاملات مشکوک یا قیمت‌های غیرمعمول پرهیز نمایید.
