دادنامه چیست؟ نمونه دادنامه و انواع آن

رای صادره توسط قاضی ممکن است حکم یا قرار باشد. اگر رای دادگاه به صورت مکتوب تنظیم و اعلام گردد به آن دادنامه می گویند. پس از این که قاضی دفاعیات طرفین را شنید، بررسی های لازم را انجام داد و تصمیم نهایی را اخذ کرد ممکن است رای به صورت شفاهی در جلسه رسیدگی اعلام گردد که دیگر دادنامه نخواهد بود. به طور کلی می توان گفت دادنامه رایی است که به صورت مکتوب تنظیم شود. با توجه به موضوع دعوا می توان از بهترین وکیل اصفهان کمک خواست.

انواع دادنامه

اگر یک نسخه از رای دادگاه توسط قاضی مکتوب شود به آن دادنامه گفته می شود. به طور معمول قاضی انتهای دادنامه را امضا می کند. دادنامه در نهایت تایپ می شود و به طرفین دعوا ابلاغ می گردد. نسخه اصلی دادنامه توسط قاضی تنظیم و امضا می شود و نسخه تایپی آن برای طرفین دعوا ارسال می شود. انواع دادنامه شامل موارد زیر می باشند:

دادنامه ممکن است به صورت رای صادره توسط دادگاه بدوی یا دادگاه تجدید نظر باشد. دادنامه بدوی رایی است که توسط قاضی در دادگاه بدوی صادر می شود و دادنامه تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر توسط قاضی صادر می شود. در صورتی که بررسی های لازم در جلسه رسیدگی توسط قاضی انجام گیرند و تصمیم نهایی در رابطه با پرونده اخذ شود و رای در جلسه به صورت شفاهی اعلام گردد، رای صادر می گردد. در این شرایط چون رای به صورت مکتوب درنیامده نمی توان به آن دادنامه گفت.

نمونه دادنامه

نمونه دادنامه حقوقی:

شماره پرونده: 123456

تاریخ صدور: 1402/09/15

مرجع قضایی: شعبه 5 دادگاه عمومی حقوقی تهران

خواهان: احمد رضایی، فرزند علی، شماره ملی 1234567890

خوانده: شرکت نوآوران تجارت، به نمایندگی حمید خانی

موضوع دعوا: مطالبه وجه بابت قرارداد

رای دادگاه:

دعوای خواهان با وکالت احمد کریمی با طرفیت شرکت نوآوران تجارت خواسته مطالبه وجه 500 میلیون ریال بابت اجرای قرارداد می باشد. با بررسی مستندات و ادله دادگاه از سوی طرفین و استماع اظهارات آن ها رای زیر را صادر کرده است:

خواهان مدعی است که بابت اجرای تعهدات قراردادی 500 میلیون ریال توسط خوانده پرداخت نشده است. قرارداد اصلی و رسیدهای جزئی پرداخت مدارک خواهان است که نمایانگر مبلغ مذکور است. خوانده ادعا می کند تعهدات قراردادی به دلیل عدم همکاری مناسب خواهان و ارائه خدمات به صورت ناقص تحقق یافته است و پرداخت مابقی وجه تعلیق شده است. خوانده همچنین وجود مشکل فنی در اجرای قرارداد را ادعا می کند.

پس از بررسی قرارداد، رسیدهای پرداختی و اظهارات طرفین مشخص می شود که تعهدات قراردادی توسط خواهان اجرا شده و دلایل خوانده کافی نیست. با توجه به مدارک و مستندات و مفاد قانون مدنی در رابطه با لزوم ایفای تعهدات قراردادی، دادگاه دعوای خواهان را حق می داند و خوانده را به پرداخت مبلغ مذکور همراه با خسارت تاخیر تا زمان پرداخت کامل مبلغ محکوم می کند. امکان تجدید نظر رای صادره تا 20 روز از تاریخ ابلاغ در محاکم تجدید نظر تهران وجود دارد.

رئیس شعبه 5 دادگاه عمومی حقوقی تهران

بخش های مختلف دادنامه

در حقیقت دادنامه رای قاضی است که به صورت مکتوب درآمده است. به طور معمول دادنامه ها از بخش ها و قسمت های مختلف تشکیل می شوند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت:

1. شماره های موجود روی دادنامه

روی دادنامه شماره هایی وجود دارند که از طریق آن ها می توان پرونده را پیگیری نمود. شماره دادنامه، شماره پرونده و شماره بایگانی در ابتدای این سند درج می شوند. وضعیت این سند و پرونده را از طریق این شماره ها می توان پیگیری کرد. شماره بایگانی شعبه از باقی شماره های موجود روی این سند از اهمیت بیشتری برخوردار است.

2. مشخصات طرفین دعوا و وکلای آن ها

مشخصات طرفین دعوا در دادنامه قید می شوند. اگر پرونده قضایی از نوع حقوقی باشد، مشخصات طرفین دعوا با عناوین خواهان و خوانده قید می گردد، در حالی که اگر پرونده قضایی کیفری باشد مشخصات به عنوان شاکی و متهم در دادنامه ذکر می شود. اگر طرفین دعوا وکیل استخدام کرده باشند نیز نام وکیل ایشان در این سند ذکر می گردد.

3. خواسته های خواهان در پرونده های حقوقی

اگر پرونده مورد نظر حقوقی باشد، موضوع پرونده خواسته نامیده می شود. در حقیقت خواسته چیزی است که خواهان از دادگاه درخواست می کند تا قاضی به آن رسیدگی نماید و در رابطه با آن رای صادر کند.

4. گردش کار

مهمترین بخش این سند گردش کار است. هنگام نوشتن این سند، قاضی در بخش گردش کار دلایلی را عنوان می کند که بر اساس آن رای صادر می شود. قاضی در گردش کار دلایلی را که سبب آغاز رسیدگی به پرونده شده اند را ذکر می کند. تشریفات دادرسی که باید اجرا گردند نیز در این سند قید می شوند.

5. رای دادگاه

مهمترین بخش هر دادنامه ای را رای دادگاه تشکیل می دهد. در گام نخست قاضی در این بخش جهات موضوعی را توضیح می شود و در نهایت حکمی را عنوان می کند. جهات موضوعی و حکمی در نهایت جمع آوری می شوند و رای خود را اعلام می کند. جهات موضوعی در حقیقت اموری هستند که در گذشته روی داده اند. جهت حکمی نیز امری است که قانون در رابطه با یک موضوع حکم یکسان صادر می کند. ابتدا باید جهت موضوعی در عالم واقع و سپس جهت حکمی مربوط به موضوع مورد نظر قید گردند.

قاضی در نهایت رای نهایی را با توجه به این جهات اعلام می کند. سپس رای اعلام می شود که امکان اعتراض به آن وجود دارد. البته گاهی ممکن است رای به صورت قطعی صادر گردد. لازم به ذکر است که مهلت اعتراض به طور معمول در دادنامه ذکر می شود.

6. درج امضای مامور ابلاغ و نام قاضی صادر کننده رای

امضای مامورین ابلاغ در زیر این سند قرار دارد. نام قاضی که دادنامه توسط ایشان صادر می شود نیز علاوه بر امضای مامور ابلاغ درج می گردد. امضای قاضی تنها در نسخه دستی این سند که در دادگاه بایگانی می شود مشاهده می شود و در نسخه ابلاغی به طرفین دعوا قابل مشاهده نخواهد بود.

کلام آخر

به طور کلی می توان گفت دادنامه ابزار حقوقی مهم است که در فرآیند قضایی نقش مهم و کلیدی ایفا می کند. درک صحیح اجزا و گردش کار این سند از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.