عقد بیع به زبان ساده و شرایط آن⚖️【آپدیت 1403】

عقد بیع از نظر لغوی به معنای خرید، فروش، پرداخت یا دریافت ثمن می باشد. از نظر حقوقی نیز بیع به معنای عقد یا قراردادی است که شخص از طریق آن در ازای مالی دیگر، مال خود را به دیگری واگذار می کند. در این شرایط، فروشنده در مقابل پول یا مال دریافتی مالکیت کالای خود را به خریدار انتقال می دهد. از طریق این قرارداد، کالای خریدار به مشتری فروخته می شود. در صورتی که هنگام خرید و فروش یک کالا، جنس مورد معامله سند مالکیت داشته باشد یا کالایی ارزشمند باشد، نگارش قرارداد یا قولنامه بین خریدار و فروشنده امری لازم و ضروری است. این قرارداد، صحت معامله از لحاظ قانونی را ثابت می کند و برای تنظیم آن می توان با بهترین وکیل حقوقی در اصفهان مشورت کرد. اما عقد بیع چیست و چه شرایطی دارد؟

عقد بیع چیست؟

به طور کلی، می توان گفت عقد بیع قراردادی است که بین فروشنده و خریدار منعقد می شود. در این قرارداد شرایط خرید و فروش، تاریخ معامله، مشخصات کالای مورد نظر و قیمت با دقت بالا ثبت می شود. این نوع قرارداد از لحاظ قانونی، عقد بیع نامیده می شود. این قرارداد، مالک یا صاحب ملک را موظف می سازد تا کالا یا وسیله خود را در مقابل دریافت مبلغ مشخص در اختیار خریدار قرار دهد. خریدار یا مشتری نیز وظیفه دارد پس از دریافت کالا، مبلغ مشخص را به فروشنده پرداخت نماید. در صورتی که برای عقد این قرارداد به کمک وکیل نیاز داشته باشید، می توانید با بهترین وکیل اصفهان مشورت کنید.

شرایط عقد بیع

قرارداد خرید و فروش دارای شرایط خاصی می باشد که وجود آن ها باعث می شود، معامله شما از لحاظ قانونی صحیح باشد. از مهمترین شرایط عقد بیع، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. اراده متعاملین یا طرفین بیع

اصلی ترین شرط عقد بیع، داشتن قصد و رضایت متعاملین یا طرفین قرارداد می باشد. فروشنده و خریدار هر دو باید با وجود آزادی فکر، اداره و با رضایت کامل عقد بیع را اجرا کنند. در غیر این صورت، معامله انجام شده باطل خواهد بود. در صورت فروش اموال پدر یا برادر با وجود نارضایتی آن ها، قرارداد صورت گرفته باطل خواهد بود. شما می توانید در این شرایط، شکایت فروش مال غیر را مطرح نمایید. گاهی اوقات ممکن است فروشنده با تهدید مجبور به فروش اموال خود گردد که در این شرایط نیز از لحاظ شرعی و قانونی بیع باطل خواهد بود.

2. اهلیت متعاملین

وجود اهلیت طرفین قرارداد هنگام عقد آن از اهمیت ویژه برخوردار می باشد. به این معنا که طرفین باید هنگام عقد بیع عاقل، رشید و بالغ باشند. تنها در این صورت است که بیع وجهه قانونی پیدا می کند.

3. شرایط مورد معامله

کالای مورد معامله باید شرایط خاص داشته باشد. تنها در صورت وجود این شرایط خاص، معامله صحیح خواهد بود. لازم به ذکر است که مورد معامله باید کالا، مال یا عمل باشد و طرفین به تسلیم و انجام آن تعهد داده باشند. مورد معامله باید همچنین مشروع باشد.

4. شرایط جهت معامله

جهت معامله در حقیقت، انگیزه متعاملین از عقد بیع می باشد. نیازی به ثبت جهت معامله در قرارداد نداریم، اما اگر تمایل به ثبت آن دارید باید از مشروع بودن آن اطمینان داشته باشید. تنها در این شرایط است که معامله صحیح است.

ارکان عقد بیع

ارکان و اصطلاحات مختلفی در تمام قراردادهای خرید و فروش وجود دارند. آشنایی کامل با آن ها، از بروز مشکلات احتمالی هنگام عقد بیع پیشگیری می کند.

1. متعاملین

در عقد بیع دو طرف معامله وجود دارند که یکی از آن ها فروشنده (بایع در اصطلاح حقوقی) و دیگری خریدار یا مشتری محسوب می شود. طرفین قرارداد، متعاملین نامیده می شوند که از نظر قانونی باید شرایط خاصی داشته باشند. برای صحت قانونی و شرعی عقد بیع، متعاملین هنگام معامله باید بالغ و رشید باشند و از نظر عقلی در صحت و سلامت کامل قرار داشته باشند. لازم به ذکر است که انجام معامله با افراد بیهوش، مست یا فاقد قصد از لحاط قانونی باطل محسوب می شود.

2. قبول و ایجاب

منظور از ایجاب، قرائت یا انشا کردن معامله توسط فروشنده می باشد. قبول نیز در حقیقت، اظهار رضایت خریدار از انجام این قرارداد است. اگر فروشنده عنوان کند که ملکی را با قیمت صد میلیون تومان می فروشم و خریدار بگوید خریدم. این دو شرط از شرایط اصلی فروش محسوب می شوند. در این شرایط، برای انعقاد عقد بیع می توان با بهترین وکیل ملکی در اصفهان مشورت نمود.

3. مبیع

در تمامی قراردادهای خرید و فروش، باید کالای مورد معامله وجود داشته باشد. این کالا به طور معمول، در مقابل دریافت مبلغ مشخص از فروشنده به مشتری منتقل می شود. کالای موجود در قرارداد، مبیع نامیده می شود. برای این که عقد بیع از لحاظ قانونی وجاهت داشته باشد، مبیع باید شرایط مختلفی داشته باشد.

4. ثمن

از دیگر ارکان اصلی فروش، می توان به وجه یا پولی که خریدار بابت خرید کالا به فروشنده پرداخت می کند اشاره کرد. به خاطر داشته باشید که نحوه دریافت ثمن در معامله باید مورد توجه قرار گیرد.

آثار بیع

طبق مفاد قانونی، در صورت انجام قرارداد بیع به نحو صحیح با آثار حقوقی زیر مواجه خواهید شد:

• بلافاصله پس از عقد این قرارداد، مشتری صاحب مال مورد معامله و خریدار مالک میزان پول پرداختی می باشند. به طور کلی، می توان گفت بیع از عقود تملیکی محسوب می شود و بلافاصله پس از وقوع آن در صورت عدم تسلیم مال به خریدار و عدم پرداخت ثمن به فروشنده، مال از لحاظ حقوقی به خریدار تعلق خواهد داشت.
• این قرارداد، فروشنده را در مقابل مال مورد معامله و خریدار را نسبت به ثمن ضامن می کند. به عنوان مثال، اگر پس از عقد این قرارداد مشخص شود مال به شخص دیگری تعلق داشته است، فروشنده نسبت به برگشت مبلغ به خریدار ضامن می باشد. در صورت پرداخت چک بلامحل به فروشنده توسط خریدار، باید مسئولیت آن را به عهده بگیرد.
• این قرارداد فروشنده را مجبور می سازد تا مال مورد معامله را به خریدار تحویل دهد.
• خریدار به موجب این قرارداد، موظف است تا بدون کم و کاست مبلغ پرداختی را به فروشنده بازگرداند.

کلام آخر

اصلی ترین و مهمترین عقد در تمام سیستم های حقوقی، عقد بیع می باشد، زیرا رایج ترین حالتی است که فرد اقدام به مبادله کالا با پول یا مال کلی می کند. مال کلی از لحاظ حقوقی، دارای تعریف پیچیده ای است و مهمترین مصداق آن سکه طلا می باشد. به همین دلیل است که سیستم های حقوقی برای بیان قواعد عمومی قراردادها از اصطلاحاتی همچون بیع، خرید یا فروش، بایع، مشتری، خریدار، فروشنده، مبیع و ثمن استفاده می کنند.